Παγκόσμια Ημέρα Υγιεινής Χεριών: Εθνικός στόχος η συμμόρφωση των νοσοκομείων

Εθνικό στόχο μέχρι το 2026 αποτελεί για τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, η συμμόρφωση των νοσοκομείων στο ζήτημα της υγιεινής των χεριών, ζήτημα που συνδέεται άμεσα με τη μικροβιακή αντοχή. 

Η Μικροβιακή Αντοχή (ΜΑ), αποτελεί μία από τις σημαντικότερες απειλές για τη Δημόσια Υγεία, η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό παγκοσμίως στις λοιμώξεις, που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας και κυρίως τις νοσοκομειακές λοιμώξεις. Οι λοιμώξεις αυτές μπορούν να προληφθούν σε ποσοστό έως και 70%, ενώ η κατάλληλη υγιεινή των χεριών προλαμβάνει έως και το 50% από αυτές.

Εφέτος, στις 5 Μάϊου εορτάζεται η 17η επέτειος της Παγκόσμιας Ημέρας για την Υγιεινή των Χεριών με θέμα: “It might be gloves. It is always hand hygiene”, το οποίο έχει αποδοθεί στα Ελληνικά ως εξής: «Μερικές φορές γάντια. Πάντα Υγιεινή Χεριών».

Τα βασικά μηνύματα για την Παγκόσμια Ημέρα Υγιεινής Χεριών, όπως διαμορφώθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), είναι τα εξής:

1. Τα ιατρικά γάντια χρησιμοποιούνται στη φροντίδα υγείας και ορίζονται ως γάντια μιας χρήσης, προορισμένα για την εκτέλεση ιατρικών διαδικασιών και παρεμβάσεων. Παρόλο που προσφέρουν προστασία στους επαγγελματίες υγείας, μπορούν να μολυνθούν εξίσου εύκολα με τα γυμνά χέρια και δεν παρέχουν πλήρη ασφάλεια. Όταν χρησιμοποιούνται για μια ιατρική παρέμβαση, πρέπει αμέσως μετά να αφαιρούνται και να γίνεται υγιεινή των χεριών σύμφωνα με τις «5 Στιγμές για την Υγιεινή Χεριών» του ΠΟΥ.
2. Ανεξάρτητα από τη χρήση γαντιών, η υγιεινή των χεριών την κατάλληλη στιγμή και με τον σωστό τρόπο εξακολουθεί να είναι ένα από τα πιο σημαντικά μέτρα για την προστασία των ασθενών και των εργαζομένων στον τομέα της υγείας. Έως το 2026, η παρακολούθηση της συμμόρφωσης στην υγιεινή των χεριών και η ανατροφοδότηση των επαγγελματιών υγείας θα πρέπει να καθιερωθούν ως βασικός εθνικός δείκτης για τα νοσοκομεία. Έως τώρα, αυτό γίνεται από το 68% των χωρών.
3. Η υπερβολική χρήση γαντιών συμβάλλει σημαντικά στον όγκο των απορριμμάτων του τομέα υγείας. Η κατάλληλη χρήση γαντιών και η υγιεινή των χεριών μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των απορριμμάτων αυτού του είδους. Η χρήση γαντιών, όταν δεν ενδείκνυται, σπαταλά πόρους και δεν μειώνει απαραίτητα τη μετάδοση μικροβίων. Ένα μέσο πανεπιστημιακό νοσοκομείο παράγει ετησίως 1.634 τόνους απορριμμάτων που αφορούν στη φροντίδα υγείας και ο αριθμός αυτός αυξάνεται 2-3% κάθε χρόνο (ειδικά από την πανδημία COVID-19 και μετά). Οι χώρες υψηλότερου εισοδήματος παράγουν περισσότερα απόβλητα.

Ένας αποτελεσματικός τρόπος μείωσης των λοιμώξεων και της μικροβιακής αντοχής

Η Υγιεινή των Χεριών παραμένει ο αποτελεσματικότερος, οικονομικότερος και πιο εύκολος τρόπος για τη μείωση των ΝΛ και συνεπώς της ΜΑ, ενώ η συμμόρφωση των επαγγελματιών υγείας σε αυτή αποτελεί μία μεγάλη πρόκληση για τα Προγράμματα Πρόληψης και Ελέγχου Λοιμώξεων.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η εφαρμογή των πολιτικών Υγιεινής Χεριών μπορεί να αποδώσει 16 φορές το κόστος που επενδύθηκε για την εφαρμογή τους, ενώ για κάθε δολάριο που επενδύεται στην Υγιεινή των Χεριών το οικονομικό όφελος ανέρχεται σε 24,6 δολάρια.

Επιπρόσθετα, η μη ορθή χρήση ή/και κατάχρηση γαντιών συμβάλει στην ελλιπή συμμόρφωση με τις αρχές υγιεινής των χεριών, η οποία με τη σειρά της αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες εμφάνισης λοιμώξεων που συνδέονται με τη φροντίδα υγείας.

Η σημασία της υγιεινής των χεριών και της ορθής χρήσης γαντιών σαφώς εστιάζεται στους επαγγελματίες υγείας αλλά δε σταματά εκεί. Η υγιεινή χεριών και η ορθή χρήση γαντιών είναι απαραίτητο να τηρείται από τους ασθενείς (εφόσον είναι εφικτό) και από το οικείο περιβάλλον των ασθενών, το οποίο πολλές φορές εμπλέκεται στη φροντίδα τους.

Ο ΕΟΔΥ, στο πλαίσιο της αναδιαμόρφωσης της πολιτικής τους για την υγιεινή των χεριών και τη χρήση γαντιών, ανέπτυξε ανώνυμα ερωτηματολόγια για τους επαγγελματίες υγείας και το κοινό.