Σαν σήμερα, πριν 58 χρόνια, έχασα την αθωότητα των παιδικών μου χρόνων

«Μπαμπά, σεισμός!» φώναξα νιώθοντας την πολυκατοικία να σείεται. «Δεν είναι σεισμός, κόρη μου, είναι πραξικόπημα», απάντησε παγωμένα εκείνος, και μου έκανε νόημα να βγω μαζί του έξω στο μπαλκονάκι. Την Πατησίων όργωναν οι ερπύστριες των τανκς, και το άγριο γρατζούνισμα και οι δονήσεις τους έφερναν τον απότομο θάνατο της πρώιμης άνοιξης. Ένας θάνατος που διήρκησε επτά χρόνια, βιάζοντας κατ’ επανάληψη την παιδική κι εφηβική μου ηλικία.

Η πρόωρη ενηλικίωση μου ήρθε πριν ακόμα κλείσω τα 11 χρόνια μου.

Τίποτα πια δεν ήταν το ίδιο, και η ζωή μου πήρε μια τροπή που σίγουρα δεν θα έπαιρνε αν δεν ερχόταν η Χούντα.

Ο πατέρας έχασε τη δουλειά του. Όχι, δεν ήταν καθόλου κομματικοποιημένος, ούτε εμπλεκόταν με συνδικάτα, το μοναδικό αμάρτημα του ήταν ότι η μητέρα του είχε κάποτε παντρευτεί τον Γεώργιο Παπανδρέου. Αυτό ήταν αρκετό ώστε η Χούντα να τον απολύσει 20 μέρες μετά το πραξικόπημα, από τη θέση δημοσίου συμβούλου όπου εργαζόταν ως μηχανικός, 3-4 χρόνια πριν προλάβει να βγει στη σύνταξη. Επικαλέστηκε “κατάργηση της θέσεως”, και όχι μόνο δεν του έδωσε αποζημίωση, αλλά του ζήτησε να επιστρέψει μέρος του μισθού του Μαΐου.

Με δυο πανεπιστημιακά πτυχία ο πατέρας, αναγκάστηκε να στραφεί στο εμπόριο για να θρέψει την οικογένεια του, και να φροντίσει την ανήλικη κόρη του -εμένα- και τον αδελφό μου, ο οποίος μόλις είχε φύγει για το Παρίσι, για τις μουσικές σπουδές του.

Αλλά δεν ήταν μόνο το οικονομικό πρόβλημα, το ότι πουλήθηκε το ωραίο μας διαμέρισμα στην Πατησίων και πήγαμε σε μικρότερο σε υποβαθμισμένη περιοχή, το ότι περιορίστηκαν στο ελάχιστο οι αγορές, βόλτες κ.λπ ή το ότι κόπηκε ακόμα και το ακριβό μπέικον από το βραδινό “αυγό, μπέικον και πατάτες τηγανιτές”, και πολλά άλλα. Το χειρότερο απ’ όλα, και το πιο βασανιστικό, ήταν η συνεχής παρακολούθηση.

Το σπίτι μας “φρουρούσε” σε 24/7 κατάσταση ένας ασφαλίτης, που μας “συνόδευε” σε όλες τις οικογενειακές εξόδους. Το τηλέφωνο ήταν κι αυτό υπό παρακολούθηση, όπου τα τότε ταπεινά μέσα συνακρόασης σου προσέφεραν ηχητικά εφέ όταν μιλούσες: την βαριά ανάσα εκείνου που άκουγε, καθώς η μάνα έφερνε βόλτες μπροστά σου για να βεβαιωθεί ότι δεν σου ξεφεύγει κάτι επικίνδυνο, όπως κάποιος σχολιασμός για την κατάσταση που ζούσαμε. Το ασφυκτικό πακέτο, συμπλήρωνε η αλληλογραφία, όταν τα γράμματα έρχονταν ανοιγμένα και ξανακλεισμένα με σελοτέιπ, για να σου δηλώσουν έτσι απλά και κυνικά το μήνυμα, “τα διαβάσαμε, δικά σας τώρα”.

Κιχ δεν ακούστηκε από το στόμα του πατρός μου, εν είδει παραπόνου, οργής ή γκρίνιας για 7 ολόκληρα χρόνια. Κάθε μέρα έπαιρνε την τσαντούλα με τα δείγματα της πραμάτειας του για να πάρει παραγγελίες από μαγαζιά, και μετά όλοι μαζί ετοιμάζαμε τα πακέτα του για να ξαναπάει στην αγορά να τα παραδώσει.

Το στόμα δεν μιλούσε, αλλά μίλησε ο εγκέφαλος: απανωτά εγκεφαλικά για να έρθει το τέλος της φοίτησης μου στο 6τάξιο Γυμνάσιο και να μου πει ότι δεν αντέχει άλλο να βοηθήσει στις μουσικές μου σπουδές, θα έπρεπε να δουλέψω. Όπερ και εγένετο, και τη μουσική άφησα για 16 χρόνια, για να την ξαναπιάσω μετά, και να ολοκληρώσω αυτό που η Χούντα μου έκλεψε.

Αλλά δεν ήταν μόνο αυτά. Δεν θα καταπιαστώ με το γνωστά επιχειρήματα του αιώνιου debate για το πόσο καλή ή κακή ήταν η Χούντα από άποψη πολιτικής, οικονομίας, κοινωνίας, και τις γκράντε ανοησίες που ακούγονται από νέους κιόλας, επειδή έτσι τα έμαθαν από το σόι τους.

Θα σας πω μόνο πώς το έζησα σαν απλή έφηβη, μεσαίας τάξης και ούτε καν επώνυμη ή στοχευμένη: Το “Ελλάς, Ελλήνων, Χριστιανών” είχε τόση ομοιότητα με την πραγματικότητα, όσο έχω κι εγώ με την Μόνικα Μπελούτσι.

Η Αθήνα γέμισε ναρκωτικά. Χασίσι, έκσταση κι άλλα χάπια, κυκλοφορούσαν σαν καραμέλες. Όλοι οι φίλοι και συμμαθητές μου έπαιρναν, κι έβλεπα τις κόρες τους διεσταλμένες, ενώ μια βόλτα στην Πλάκα ήταν αρκετή για να σε σταματήσει κάποιος και να σε ρωτήσει αν γνωρίζεις κανέναν σαξοφωνίστα. Την πρώτη φορά απάντησα η αφελής, “Όχι, εγώ φλάουτο παίζω”, για να με τραβήξει φίλος από το μανίκι και να μου πει ότι η φράση είναι συνθηματική ερώτηση αν θέλω να αγοράσω ναρκωτικά.

Ρώτησα τον πατέρα γιατί η αστυνομία δεν κάνει κάτι, και μου απάντησε ότι είναι κι αυτή μέσα στο κόλπο. Ήταν βλέπετε η εποχή των χίπις τότε, και η “Χριστιανική” χούντα την προωθούσε με τα χίλια για να διαμορφώσει την κοινωνία των νέων σύμφωνα με τα αμερικάνικα πρότυπα. Μια ματιά στις ελληνικές ταινίες της εποχής, θα επιβεβαιώσει του λόγου μου το αληθές.

Το άλλο μεγάλο όπλο της Χούντας ήταν η νεοεισαχθείσα στα ελληνικά σπίτια τηλεόραση. Όπου άρχισε να μπαίνει έπεφταν όλοι με τα μούτρα. Και τι έβλεπαν; Εκτός από την προπαγάνδα των συνταγματαρχαίων, άπειρα αμερικάνικα σήριαλ που μόστραραν τον δικό τους τρόπο ζωής, με κορυφαίο το Πέιτον Πλέις.

Όλοι οι έφηβοι βλέπαμε το Πέιτον Πλέις, όπου η “προχώ” νεολαία του δεν είχε τα δικά μας άγχη – όπως πώς οι κοπέλες πρέπει να παραμείνουν αγνές μέχρι να παντρευτούν νωρίς. Σεξ, ναρκωτικά, βιασμοί και φόνοι, ψέματα και ίντριγκες, ήταν η “εκπαιδευτική” τηλεόραση του “Ελλάς, Ελλήνων, Χριστιανών”, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, ανανεωμένη κι εμπλουτισμένη. Έπρεπε να πάω φέτος μια βόλτα μέχρι τη Ρωσία για να δω πώς θα έπρεπε να είναι μια τηλεόραση που μπαίνει στα σπίτια μας καθημερινά.

Στη διάρκεια της Χούντας, άρχισε η πρώτη αστικοποίηση με τον κόσμο να εγκαταλείπει την επαρχία για να πιάσει το μυστρί και να χτίζει την μια πιο άσκημη πολυκατοικία μετά την άλλη στην Αθήνα, αφήνοντας κανένα ίχνος πρασίνου κι αναπνοής. Την είδα να καταστρέφεται μέρα με τη μέρα, με ταχύτητα φωτός.

Όσο για μένα, που απώλεσα ανεμελιά και αθωότητα από τα 11 μου χρόνια για να πολιτικοποιηθώ αντί να συνεχίσω να παίζω με τις κούκλες, ισχύει ακριβώς αυτό που λέμε, “Ό,τι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό.”

Το εν λόγω άρθρο είναι αφιερωμένο στην μνήμη του πατέρα μου, που μου δίδαξε τότε μια άγνωστη, αλλά πολλή χρήσιμη γλώσσα: Να διαβάζω τις ειδήσεις ανάμεσα στις γραμμές, ώστε να τις ερμηνεύω και κατανοώ καλύτερα.