«Ικανά για μεγάλη έκρηξη τα υποβρύχια ηφαίστεια» – Προειδοποίηση ξένης επιστήμονα για τη Σαντορίνη

Για τις «πραγματικές μεγάλες και πραγματικά καταστροφικές εκρήξεις» που μπορούν να σημειωθούν από τα υποβρύχια ηφαίστεια, όπως αυτό του Κολούμπου στη Σαντορίνη, μιλά στο BBC Βρετανίδα ηφαιστειολόγος, η οποία είναι επικεφαλής των ερευνούν που διενεργούνται στην περιοχή με το πλοίο «Discovery».

Στον απόηχο της έντονης σεισμικής δραστηριότητας που επί σειρά εβδομάδων ταρακουνούσε τις Κυκλάδες, οι επιστήμονες διερευνούν το πόσο πιθανό είναι να συμβεί μια επόμενη ηφαιστειακή έκρηξη.

Άλλωστε, όπως υπενθυμίζεται το BBC, η Σαντορίνη είναι προϊόν μιας τέτοιας αρχαίας έκρηξης. Ωστόσο, οι αλλεπάληλοι σεισμοί που δοκίμασαν τους προηγούμενους μήνες τους κατοίκους, ήταν μια σκληρή υπενθύμιση ότι κάτω από τα ειδυλλιακά λευκά χωριά και τους αμπελώνες που ευδοκιμούν σε πλούσιο ηφαιστειακό έδαφος, δύο τεκτονικές πλάκες κινούνται στον φλοιό της Γης.

Στο «μικροσκόπιο» τα υποβρύχια ηφαίστεια

Στο πλαίσιο της κατανόησης της σχέσης της ηφαιστειακής δραστηριότητας και της σεισμικής δραστηριότητας η καθηγήτρια Ίζομπελ Γέο, ειδική σε εξαιρετικά επικίνδυνα υποθαλάσσια ηφαίστεια στο Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας της Βρετανίας, που ηγείται της αποστολής του «Discovery», βρίσκεται στη Σαντορίνη για να μελετήσει το υποβρύχιο ηφαίστειο του Κολούμπου.

Αξίζει να σημειωθεί, πως περίπου τα δύο τρίτα των ηφαιστείων του κόσμου είναι υποβρύχια, αλλά δεν παρακολουθούνται σχεδόν καθόλου.

«Επειδή δεν τα βλέπουμε είναι σαν να μην υπάρχουν, όσον αφορά την κατανόηση του κινδύνου τους, σε σύγκριση με πιο διάσημα ηφαίστεια όπως ο Βεζούβιος» τονίζει η ηφαιστειολόγος.

Οι έρευνες που διενεργούνται, όμως, τώτα, θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να καταλάβουν με ποιον τρόπο η σεισμική δραστηριότητα θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι επίκειται μια ηφαιστειακή έκρηξη.

«Τα υποβρύχια ηφαίστεια είναι ικανά για πραγματικά μεγάλες και πραγματικά καταστροφικές εκρήξεις» σημειώνει η επιστήμονας.

«Έχει κανείς μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας, εάν είναι συνηθισμένος σε μικρές εκρήξεις» προσθέτει η ίδια, για να συμπληρώσει πως «γνωρίζουμε περισσότερα για την επιφάνεια ορισμένων πλανητών από ό,τι βρίσκεται από κάτω μας».

«Χαρτογράφηση του υδροθερμικού πεδίου»

Έτσι, η αποστολή του «Discovery» είναι να μελετήσει σε βάθος το υδροθερμικό πεδίο της περιοχής της Σαντορίνης, με σκοπό να κατανοήσει την ηφαιστειακή συμπεριφορά.

Συγκεκριμένα, ερευνά την καλντέρα της Σαντορίνης και ταξιδεύει προς το υποθαλλάσιο ηφαίστειο του Κολούμπο περίπου επτά χιλιόμετρα βορειοανατολικά του νησιού. Παρότι τα δύο ηφαίστεια δεν αναμένεται να εκραγούν άμεσα, η σεισμική κρίση υπενθυμίζει ότι πρέπει να βρισκόμαστε σε επαγρύπνηση.

Το πλοίο με τη χρήση ενός ρομπότ ερευνά σε βάθος 300 μέτρων τον βυθό της θάλασσας, όπου και εντοπίζονται καυτές «πηγές» και συλλέγει υγρά, αέρια και κομμάτια υποθαλάσσιων βράχων.

Στον πυθμένα σχηματίζονται υδροθερμικές οπές, από το ζεστό νερό που ξεχύνεται από τις ρωγμές και σχηματίζονται κοντά σε ηφαίστεια.

Μέχρι στιγμής, κανείς δεν έχει καταφέρει να καταλάβει εάν ένα ηφαίστειο γίνεται περισσότερο ή λιγότερο εκρηκτικό όταν το θαλασσινό νερό σε αυτές τις οπές αναμειγνύεται με μάγμα.

«Προσπαθούμε να χαρτογραφήσουμε το υδροθερμικό πεδίο», εξηγεί η κα Γέο και για να γίνει αυτό, όπως συμπληρώνει η ίδια, οι επιστήμονες πρέπει να κοιτάξουν βαθιά μέσα στη γη.

Η αποστολή θα δημιουργήσει σύνολα δεδομένων και χάρτες γεωκινδύνων για την Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας της Ελλάδας, εξηγεί η καθηγήτρια Εύη Νομικού.

«Αυτή η έρευνα είναι πολύ σημαντική γιατί θα ενημερώσει τους ντόπιους πόσο ενεργά είναι τα ηφαίστεια και θα χαρτογραφήσει την περιοχή στην οποία θα απαγορεύεται η πρόσβαση κατά τη διάρκεια μιας έκρηξης» αναλύει.

«Κάνουμε επιστήμη για τους ανθρώπους, όχι επιστήμη για τους επιστήμονες. Είμαστε εδώ για να κάνουμε τους ανθρώπους να αισθάνονται ασφαλείς» υπογραμμίζει η κα Νομικού.

Μικροί σεισμοί γύρω από το ηφαίστειο

Μέχρι στιγμής, έχουν καταγραφεί πολύ μικροί σεισμοί γύρω από το ηφαίστειο, που προκαλούνται από το μαγματικό υλικό. Προσδιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο το υγρό κινείται μέσα από τους βράχους με παλμό ενός ηλεκτρομαγνητικού πεδίου στη γη.

Αυτό δημιουργεί έναν τρισδιάστατο χάρτη που δείχνει πώς το υδροθερμικό σύστημα συνδέεται με τον θάλαμο μάγματος του ηφαιστείου όπου δημιουργείται μια έκρηξη.

Παράλληλα, θα αποκαλύψει ποια μέρη του βυθού της Σαντορίνης είναι τα πιο επικίνδυνα.

Πετρώματα διηγούνται την ιστορία του ηφαιστείου

Από την πλευρά του, καθηγητής στο Memorial University του Καναδά, Τζον Τζέιμσον, περιέγραψε στο BBC, ηφαιστειακά πετρώματα που εξάγονται από τις οπές.

Αυτά τα πετρώματα λένε την ιστορία του ρευστού, της θερμοκρασίας και του υλικού που κρύβεται στο ηφαίστειο. «Αυτό είναι ένα γεωλογικό περιβάλλον διαφορετικό από τα υπόλοιπα, – είναι πραγματικά συναρπαστικό» σχολίασε.