«Επιχείρηση γοητεία» από την Κίνα: Οι περιοδείες Σι στην Ασία και το σχέδιο – απάντηση στον Τραμπ

Η ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας το πρώτο τρίμηνο ήταν καλύτερη του αναμενόμενου, με το ΑΕΠ της χώρας να αυξάνεται κατά 5,4% από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρσι.

Ωστόσο αναλυτές εκτιμούν ότι η θετική αυτή προοπτική μπορεί να εξανεμιστεί γρήγορα λόγω των δασμών του Ντόναλντ Τραμπ, που αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους οικονομικούς κινδύνους των τελευταίων δεκαετιών.

Όπως εξηγεί η αμερικανική εφημερίδα New York Times, τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου οφείλονται εν μέρει στο γεγονός ότι τα εργοστάσια της Κίνας έκαναν αγώνα δρόμου για να εξάγουν προϊόντα, πριν ανακοινωθούν δασμοί από πλευράς των ΗΠΑ.

Οι δασμοί 145% της Ουάσινγκτον –ή ενδεχομένως και 245%, αν ο Ντόναλντ Τραμπ πραγματοποιήσει την τελευταία του απειλή- θα έχουν όμως σημαντικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας τους επόμενους μήνες.

Η ανεργία, ο «πονοκέφαλος» της λιτότητας και το ασιατικό τουρ

Κάποια εργοστάσια στη νότια Κίνα έχουν ήδη αναστείλει τις εργασίες τους από τις αρχές Απριλίου, όταν και οι δασμοί έφτασαν σε απαγορευτικά επίπεδα -κάτι που κάνει το Πεκίνο να ανησυχεί ότι το επόμενο διάστημα να αυξηθεί και η ανεργία.

Κινέζοι αξιωματούχοι και οικονομολόγοι συμφωνούν ότι ο καλύτερος τρόπος για να ενδυναμωθεί η οικονομία της χώρας -η δεύτερη μεγαλύτερη παγκοσμίως- είναι να αυξηθεί η εγχώρια κατανάλωση.

Έτσι, θα ήταν λιγότερο εξαρτώμενη από τις ξένες αγορές.

Οι Κινέζοι καταναλωτές, όμως, φοβούνται να ξοδέψουν περισσότερα.

Η μεσαία τάξη και οι πιο εύρωστες οικονομικά ομάδες έχασαν το περασμένο διάστημα αρκετά χρήματα εξαιτίας του κραχ στη στεγαστική αγορά.

Η λιτότητα αποτελεί πλέον τρόπο ζωής για τις περισσότερες κινεζικές οικογένειες, που περικόπτουν ακόμη και τα έξοδα του σούπερ μάρκετ, όπως μεταδίδουν διεθνή ΜΜΕ.

Πώς λοιπόν μπορεί ο Σι Τζινπίνγκ και… ισοφαρίσει τη χασούρα λόγω δασμών;

Η απάντηση είναι ότι μάλλον δεν μπορεί -αλλά σίγουρα μπορεί να την περιορίσει.

Και για αυτό το λόγο την ξεκίνησε «περιοδεία» σε χώρες – εμπορικούς εταίρους στη νοτιοανατολική Ασία.

Η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά και οι… φόβοι

Πρώτος «σταθμός» ήταν το Βιετνάμ, στη συνέχεια ταξίδεψε στη Μαλαισία ενώ την Μεγάλη Πέμπτη ξεκίνησαν οι επαφές του στην Καμπότζη.

Στις επαφές του με τους αξιωματούχους των χωρών αυτών, ο Σι θέλησε να εκπέμψει μήνυμα υπέρ του ελεύθερου εμπορίου και να παρουσιάσει την Κίνα ως «πηγή σταθερότητας και σιγουριάς».

Ορισμένες χώρες της νοτιανατολικής Ασίας φοβούνται ότι οι αγορές τους θα «πλημμυρίσουν» με φτηνά κινεζικά προϊόντα, τώρα που το Πεκίνο αδυνατεί να εξάγει στις ΗΠΑ λόγω των υψηλών δασμών του Ντόναλντ Τραμπ.

Είναι ενδεικτικό ότι η Κίνα έχει ήδη εμπορικό πλεόνασμα με το Βιεντάμ, εξάγοντας προϊόντα αξίας 1,6 φορές πάνω από αυτά που εισάγει από το νότιο γείτονά της.

Σαν μπλοκ, η Ένωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας ξεπέρασε το 2023 τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση και έγινε η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Κίνας -ή τουλάχιστον αυτό δείχνουν τα στοιχεία των τελωνείων της χώρας.

Τα τελευταία χρόνια, το Βιετνάμ οργανώνει επιθετικά τη βιομηχανική του παραγωγή.
Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα οι κινεζικές επενδύσεις, με το Πεκίνο να προσπαθεί να μεταφέρει ορισμένες από τις εφοδιαστικές αλυσίδες της στη γειτονική χώρα για να εκμεταλλευτεί το ακόμη φτηνότερο εργατικό δυναμικό και να… παρακάμψει τους αμερικανικούς δασμούς.

Οι εμπορικές σχέσεις Κίνας και Βιετνάμ διπλασιάστηκαν από το 2017 έως το 2024, μετατρέποντας το επίσης κομμουνιστικό καθεστώς στον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Πεκίνου στη νοτιοανατολική Ασία.

Το Ανόι έχει ήδη εγκρίνει σχέδια για να κατασκευάσει σιδηροδρομική γραμμή 8,3 δισ. δολαρίων που να συνδέει τη Χάι Φονγκ, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας και ένα σημαντικό λιμάνι, με την Κίνα.

Το πρότζεκτ αυτό θα χρηματοδοτηθεί, εν μέρει, από την Κίνα.

Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έφτασε στο Βιετνάμ τη Μεγάλη Δευτέρα με κάθε επισημότητα ενώ στους δρόμους είχαν βγει εκατοντάδες πολίτες που κρατούσαν σημαίες των δύο χωρών.

Στη συνέχεια συναντήθηκε με ανώτατους αξιωματούχους της χώρας, μεταξύ των οποίων και ο πρωθυπουργός Φαμ Μιν Τσιν.

Το πρακτορείο Reuters μετέδωσε ότι οι δύο χώρες υπέγραψαν πάνω από 40 συμφωνίες, μεταξύ των οποίων για σιδηροδρομικές γραμμές, αγροτικό εμπόριο αλλά και ψηφιακή και πράσινη οικονομία.

O Wen-ti Sung, συνεργάτης του Atlantic Council, εξήγησε πως η επίσκεψη του Σι στο Βιετνάμ έχει δύο στόχους.

Ο πρώτος είναι να βρεθεί ένας τρόπος να τροποποιηθεί το «οικονομικό αποτύπωμα» της Κίνας ανά τον κόσμο.

Και ο δεύτερος να πάρει με το μέρος της ασιατικές χώρες που είναι ανάστατες λόγω των δασμών Τραμπ.

«Αντί για φόβο και πίεση, ο Σι θα τους δείξει αγάπη και θα δώσει και μερικά… σουβενίρ» είπε ο ίδιος, υπονοώντας ότι μπορεί να συνάψει ορισμένες λιγότερο συμφέρουσες συμφωνίες και στρατηγικές συνεργασίες για το Πεκίνο για να «γλυκάνει» τους εμπορικούς εταίρους από την Ασία.

«Αυτοί είναι τρόποι για να δείξει η Κίνα ότι είναι με το μέρος τους. Ότι είναι ασφαλές να κάνετε παρέα με την Κίνα, ιδιαίτερα αν σας ανησυχούν οι ΗΠΑ» εξήγησε ο Wen-ti Sung.

Το Πεκίνο και το Ανόι εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση τονίζοντας πως οι δύο πλευρές στέκονται απέναντι στις μονομερείς ενέργειες αλλά και σε όποιες ενέργειες μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα.

Δύσκολο «στοίχημα»

Η «επιχείρηση γοητεία» του Σι δεν θα είναι όμως τόσο εύκολη, όπως εξηγεί το CNNi.

Και αυτό γιατί οι σχέσεις της Κίνας με τους γείτονές της είναι τεταμένες τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της αμφισβητούμενης κυριαρχίας στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.

Μάλιστα, τον Φεβρουάριο κινεζικά πολεμικά πλοία πραγματοποίησαν άσκηση με πραγματικά πυρά σε ύδατα κοντά στον Κόλπο του Τογκίνου -μετά από χάρτη με εδαφικές διεκδικήσεις που εξέδωσε το Ανόι.

Η «ασιατική οικογένεια» και η στήριξη

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εμφανίστηκε ενοχλημένος από τις συναντήσεις του Κινέζου ομολόγου του στο Βιετνάμ, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ψάχνουν να βρουν ένα τρόπο να τη… φέρουν στις ΗΠΑ.

Στην Κουάλα Λουμπούρ, ο Σι συζήτησε το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών αλλά και μεταξύ της Κίνας και της Ένωσης Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας, της οποίας η Μαλαισία προεδρεύει φέτος.

Η επίσκεψη αυτή πραγματοποιήθηκε σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της μαλαισιανής εταιρείας τηλεπικοινωνιών U Mobile για τη δημιουργία του δεύτερου δικτύου 5G στη χώρα, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες των κινεζικών εταιρειών Huawei και ZTE.

To Associated Press μεταδίδει πως η Κίνα έχει προχωρήσει και σε αρκετές άλλες επενδύσεις στη Μαλαισία, μεταξύ των οποίων σιδηροδρομικό έργο συνολικής αξίας 11,2 δισ. δολαρίων.

Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Μαλαισίας και κορυφαία «πηγή» ξένων επενδύσεων.

Ο πρωθυπουργός της Μαλαισίας Ανουάρ Ιμπραήμ χαρακτήρισε τον Σι «μοναδικό ηγέτη» ενώ παράλληλα υπογράμμισε πως τα μέλη της Ένωσης Χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας «δεν θα στηρίξουν μονομερείς δασμούς».

Καθ’ όλη τη διάρκεια της περιοδείας του, ο Σι προώθησε την ιδέα της «ασιατικής οικογένειας» και ζήτησε από τα κράτη της περιοχής να σταθούν ενωμένα απέναντι στις πολιτικές Τραμπ.

Το κατά πόσο θα καταφέρει το στόχο του, παραμένει ακόμη ασαφές, δεδομένου ότι οι οικονομίες αρκετών χωρών της περιοχής βασίζονται στην αμερικανική αγορά.

Το μόνο σίγουρο είναι πως το Πεκίνο έχει αντιληφθεί έναν από τους απώτερους στόχους της αμερικανικής κυβέρνησης -δηλαδή την άσκηση πίεσης στους εμπορικούς εταίρους της Κίνας, με στόχο να απομονωθεί η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.