Γιατί ο εμπορικός διαχωρισμός ΗΠΑ – Κίνας μπορεί να οδηγήσει σε ένα άσχημο διαζύγιο

Ακόμη και όταν υπάρχουν σημάδια, οι χωρισμοί δεν είναι ποτέ εύκολοι. Η Κίνα και οι ΗΠΑ διαφωνούν τακτικά αλλά εδώ και δεκαετίες έχουν συμφωνήσει στο εξής: είναι προτιμότερο να είναι εμπορικοί εταίροι παρά εχθροί.

Η συμμαχία αυτή κρέμεται τώρα από μια κλωστή. Και η αλήθεια είναι ότι οι παράπλευρες απώλειες είναι πλέον ορατές σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Οι πρόεδροι των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου δεν φαίνεται να είναι έτοιμοι να μιλήσουν ξεκάθαρα.

Η Κίνα άφησε να εννοηθεί προ ημερών ότι θα ήταν ανοιχτή στο ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ αλλά μόνο εάν αντιμετωπιστούν με «σεβασμό» και «συνέπεια και αμοιβαιότητα» από την κυβέρνηση Τραμπ, όπως δήλωσε άτομο με γνώση του ζητήματος σε δημοσιογράφο του CNNi.

Σε περίπτωση που δεν υπάρξει κάποια «περιχαράκωση», οι εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ και Κίνας αναμένεται να μειωθούν κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 80% – μεγέθους που σημαίνει επί της ουσίας διαχωρισμό ή οριστικό χωρισμό, όπως υποστήριξε η Νγκόζι Οκόντζο-Ιουεάλα, η γενική διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Ο οργανισμός, άλλωστε, δημοσιοποίησε και μια ιδιαίτερα ζοφερή έκθεση για το παγκόσμιο εμπόριο τη Μεγάλη Τετάρτη, το βασικό συμπέρασμα της οποίας είναι πως πριν από τους δασμούς Τραμπ, προβλεπόταν ότι το παγκόσμιο εμπόριο θα αυξηθεί κατά 2,7% φέτος ενώ τώρα θα συρρικνωθεί κατά 0,2%.

Να πώς ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ αποτυπώνεται ήδη στην οικονομία:

• Οι λιανικές πωλήσεις στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 1,4% τον Μάρτιο -κυρίως λόγω της αγοράς αυτοκινήτων και των ανταλλακτικών- καθώς οι Αμερικανοί προσπαθούν να προλάβουν τις αναμενόμενες αυξήσεις τιμών.
• Η Boeing, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας των ΗΠΑ και ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες της χώρας απαγορεύεται πλέον να πουλάει σε κινεζικές αεροπορικές εταιρείες.
• Το Πεκίνο έβαλε στη λίστα των ελεγχόμενων εξαγωγών έξι σπάνιες γαίες, που είναι απαραίτητες για την κατασκευή όλων των τεχνολογικών θαυμάτων της εποχής μας -από τα iPhones και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Η Κίνα σχεδόν μονοπωλεί την παγκόσμια αγορά σπάνιων γαιών.
• Η Nvidia, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής τσιπ στις ΗΠΑ, ανακοίνωσε ότι θα έχει απώλειες 5,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων μετά από την εντολή της Ουάσινγκτον να σταματήσει τις πωλήσεις στην Κίνα.
• Το διαδικτυακό κατάστημα αγοράς ρούχων Shein και η διαδικτυακή αγορά Temu ανακοίνωσαν ότι θα αυξήσουν τις τιμές τους από την επόμενη εβδομάδα, όπως μετέδωσε το Reuters.

Οι αμερικανικές μετοχές κατρακύλησαν την Τετάρτη, παρασυρόμενες από τον αποκλεισμό της Nvidia από την κινεζική αγορά, τη ζοφερή πρόβλεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου αλλά και τις δηλώσεις του Προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ, που προειδοποίησε για το «δύσκολο σενάριο» -δηλαδή το ενδεχόμενο οι δασμοί να οδηγήσουν σε πιο αδύναμη ανάπτυξη, υψηλότερη ανεργία και αύξηση του πληθωρισμού.

«Δεν υπάρχει σύγχρονη εμπειρία για το πώς να το σκεφτούμε αυτό» είπε ο Πάουελ, μιλώντας σε εκδήλωση στο Οικονομικό Κλαμπ του Σικάγο την Τετάρτη.

Μπορεί αρκετοί να πιστεύουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, που άλλωστε έχει γράψει και το βιβλίο «Η Τέχνη της Διαπραγμάτευσης», θα ήταν πρόθυμος να καταλήξει σε κάποια συμφωνία με την Κίνα. Αλλά αν ο Τραμπ έχει μάθει κάτι τον κόσμο, αυτό είναι να αναμένουν το μη αναμενόμενο.

«Μπορεί να υπάρχει κάποιο άλλο σχέδιο εδώ» είπε σε podcast ο Έντουαρντ Γιαρντένι, βετεράνος επενδυτής και πρόεδρος του ερευνητικού κέντρου Yardeni.

«Μπορεί να μην ενδιαφέρεται καθόλου στο να καταλήξει σε συμφωνία με την Κίνα. Μπορεί οι ΗΠΑ να κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Κίνα είναι γεωπολιτική απειλή και να προσπαθούμε να καταστρέψουμε την οικονομία τους» τόνισε επίσης ο ίδιος.

Το σενάριο αυτό ενισχύεται από ρεπορτάζ του Bloomberg, που επικαλούμενο πηγές που δεν κατονομάζει, υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση Τραμπ ετοιμάζεται να πιέσει άλλες χώρες να μειώσουν τις εμπορικές τους συναλλαγές με την Κίνα.

Είτε ο στόχος είναι μια εμπορική συμφωνία είτε δεν είναι, «αυτό που παρακολουθούμε δεν είναι ωραίο» τόνισε ο Γιαρντένι, εκτιμώντας παράλληλα ότι o πρόεδρος Τραμπ «προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την οικονομική ισχύ της Αμερικής για να κάνει bullying σε άλλες χώρες. Αλλά θα είναι πολύ δύσκολο να κάνει bullying στην Κίνα».

Όπως έχουν επισημάνει αρκετοί παρατηρητές, η Κίνα ενδεχομένως να είναι σε καλύτερη θέση και να μπορεί να αντέξει έναν εμπορικό πόλεμο… οφθαλμόν αντί οφθαλμού, εν μέρει επειδή διατηρεί απολυταρχικό έλεγχο σε όλες τις πτυχές της οικονομίας της.

Την ίδια ώρα, όμως, -και ίσως αυτό να έχει μεγαλύτερη σημασία- το Πεκίνο έμαθε από τον πρώτο «γύρο» των δασμών το 2017, πάλι επί προεδρίας Τραμπ. Η χώρα ήδη έχει πάει τον εμπορικό πόλεμο ένα βήμα παρακάτω.

Το «μπλόκο» της Κίνας στις παραδώσεις της Boeing και οι περιορισμοί στις εξαγωγές σπάνιων γαιών δείχνουν ότι η χώρα «έχει μάθει πώς να μετατρέπει σε όπλα τις εισαγωγές της», τόνισε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή της η Μέρι Ε. Λόβελι, ανώτερη αναλυτής του Ινστιτούτου Πέτερσον για τη Διεθνή Οικονομία.

«Η Κίνα θέλει να παρουσιάσει εαυτόν ως αξιοσέβαστο ενδιαφερόμενο μέλος σε εμπορικούς εταίρους όπως η Αυστραλία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τη νοτιοανατολική Ασία» εξήγησε η Λόβελι, καταλήγοντας:

«Θέλουν να πουν: “Η πόρτα είναι ανοιχτή. Είμαστε λογικοί, προσπαθούμε μόνο να πολεμήσουμε την αμερικανική επιθετικότητα”. Kαι τώρα το κάνουν με ακόμη περισσότερα εργαλεία».

The US–China ‘decoupling’ would be a messy divorce, analysis by Allison Morrow, CNN